ग्रामपंचायतीची संरचना :
🔹 1. ग्रामसभा
गावातील १८ वर्षांवरील सर्व मतदार सदस्य.
ही सर्वोच्च संस्था आहे.
ग्रामपंचायतीच्या योजना, खर्च, निर्णय यांना मंजुरी देते.
🔹 2. ग्रामपंचायत
ग्रामसभेने निवडलेली संस्था.
यामध्ये निवडून आलेले सदस्य (Panch) असतात.
प्रत्येक सदस्य एका प्रभागाचे प्रतिनिधित्व करतो.
ग्रामपंचायतीचा कार्यकाळ — ५ वर्षे.
🔹 3. मुख्य पदे
पद | कार्य / जबाबदारी |
|---|---|
सरपंच (Sarpanch) | ग्रामपंचायतीचा प्रमुख, बैठकींचे अध्यक्षस्थान, योजना मंजुरी, गावाच्या सर्वांगीण विकासासाठी निर्णय घेणे. |
उपसरपंच (Deputy Sarpanch) | सरपंच अनुपस्थितीत कार्यभार सांभाळतो. |
ग्रामसेवक (Gram Sevak) | शासनाचा प्रतिनिधी अधिकारी. योजनांची अंमलबजावणी, लेखा व्यवस्थापन, नोंदी ठेवणे. |
सदस्य (Members) | प्रभागातील नागरिकांचे प्रतिनिधी, प्रस्ताव मांडणे, निर्णयांमध्ये सहभाग. |
लिपिक / डेटा एंट्री ऑपरेटर | दस्तऐवज, पत्रव्यवहार, संगणकीय कामे, योजना अहवाल तयार करणे. |
पाणीपुरवठा कर्मचारी / सफाई कर्मचारी | स्थानिक सेवा व देखभाल जबाबदाऱ्या. |

